- #مشق_شب
#ترس_ازمرگ ...
ترس از مرگ در فرهنگ قرآنى و روايى از جهت تفاوت انسانها، علتهاى گوناگون دارد. در يك منظر كلى مىتوان انسانها را از اين جهت به تعبير حضرت امام (ره) به سه گروه- ناقصان، متوسطان و كاملان- تقسيم كرد.
دليل وحشت از مرگ در انسانهاى ناقص، اين نكته است كه انسان به حكم فطرت خود، حب به بقا و ميل به جاودانگى دارد و از فنا، زوال و نيستى متنفر است، ازاين رو به عالمى كه عالم حيات تلقى مىشود، عشق ورزيده و از عالمى كه به پندار خود عالم نيستى است، تنفر دارد.
بنابراين چنين افرادى به دليل آنكه ايمان به عالم آخرت ندارند و قلوبشان به حيات ازلى و بقاى سرمدى اطمينان نيافته است، به اين دنيا علاقهمند از مرگ هراسان و گريزاناند. خداوند متعال عقيده اين گروه از انسانها را چنين بيان مىكند: (ان هى الاحياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما نحن بمبعوثين) «جز اين زندگانى دنياى ما چيزى نيست، مىميريم و زندگى مىكنيم و ديگر برانگيخته نخواهيم شد».(1)
متوسطان- كه ايمانشان به عالم آخرت و حيات قيامت كامل نيست- به دليل غفلت از آخرت و عالم برتر و بالاتر و توجّه به امور دنيوى و تلاش در آبادانى آنها، از مرگ مىترسند. امام صادق (علیه السلام ) مىفرمايد:
«روزى مردى به سوى ابوذر آمده و پرسيد: چرا ما از مرگ كراهت داريم؟ ابوذر در پاسخ گفت: به دليل آنكه شما دنيا را تعمير كرديد و آخرت را خراب، پس كراهت و ترس داريد كه از آبادانى به سوى خرابى انتقال يابيد»(2).
به فرموده خداوند متعال: اين گروه، از زندگى دنيا، ظاهرى مىشناسند و حال آنكه از آخرت غافلاند (يعلمون ظاهراً من الحيوه الدنيا و هم عن الاخره هم غافلون).(3)
اما گروه سوم- انسانهاى كامل و مومنان مطمئن- از مرگ كراهت ندارند ولى از آن وحشت و خوف دارند.
ترس آنان يك ترس مثبت و ارزشى است. در حقيقت آنان از عظمت خداوند متعال مىترسند، ترس آنان همانند وحشت ما وابستگان به دنياى مادى و دل دادگان به تعلقات آن نيست.
درست مانند زمانى كه عاشق دلداده پس از سالها دورى و رنج، اجازه ملاقات با معشوق را پيدا مىكند تمام وجود او ترس و اضطراب است كه نكند پس از سالها هجران، عملى از او سر بزند و او از ديدار محبوب خود محروم شود.
دل عاشقان خداوند متعال در هنگام ملاقات با حضرت حق- كه با مرگ سرفصلى از آن آغاز مىشود- مىتپد و وحشتناك و ترسناك مىشود، ولى اين خوف غير از ترسهاى معمولى است.(4)
ترس انسانهاى آن سويى، از طول سفر، توشه كم و بزرگى و عظمت مقصد است.(5) ايشان، به تبع قرآن كريم، مرگ را چون زندگى امتحان بزرگ الهى مىدانند.(6) و مىترسند كه از اين آزمون سربلند بيرون نيايند و حقيقتاً آزمون انسانهاى كامل بسيار سخت است كه حتى درك آنها نيز براى ما مشكل مىنمايد.
با اين توضيحات اجمالى و مختصر، روشن مىشود كه اولاً هر ترس و وحشتى از مرگ، بد و منفى و هر خوفى از آن هم خوب و مثبت نيست.
منابع⬇️⬇️
(1) مومنون (23)، آيه. 37
(2) بحارالانوار، ج 6، ص 137، ح. 42
(3) روم (30)، آيه. 7
(4) امام خمينى، روح الله، چهل حدیث
(5) نهج البلاغه، كلمات قصار 77، ص. 372
(6) ملك (67)، آيه. 2
? اقتباس از نرم افزار پرسمان
اللهمَّعَجّللِوَلیکَِالفَرَج
?ملتمس دعای فرج